Footing/ Foundation चे प्रकार

 नमस्कार मंडळी, 

Civil Engineering IIT, Pune मध्ये Lecture घेत असताना बरेच वेळा मला विध्यार्थ्यांकडून Footing आणि Foundation बद्दल तुमच्याकडून आम्हाला ऐकायला आवडेल अशी विनंती आली. 

चला तर मग आज याच विषयावर चर्चा करूया. 

मित्रांनो आपण सर्व जेव्हा आपल्या पायाकडे पाहतो तेव्हा असे दिसते कि आपला पंजा हा इतर पायापेक्षा आकाराने मोठा आणि पसरत आहे. तर हे असे का असावे. तर आपला भर हा सर्व ठिकाणी व्यवस्थित पसरला जावा आणि आपले पाय/ हाडे दुखू नयेत.

तसेच काहीसे आपल्या इमारतीच्या बाबतीत सुद्धा असते. तर आज आपण इमारतीसाठीच्या पायाचे प्रकार (Footing/Foundation) समजून  घेऊ.  

१. Isolated footing 

या प्रकारचे footing हे छोट्या इमारतीसाठी तसेच जेव्हा एका footing वर एकाच column चा लोड येणार असेल अश्या ठिकाणी वापरतात. या प्रकारच्या footing ला rib किंवा pad footing असे हि म्हणतात. Isolated footing आपण खालील प्रकारच्या आकारामध्ये बनवू शकतो. 

2. Strip Footing

या प्रकारचे footing हे लहान ते मध्यम आकाराच्या इमारतीसाठी वापरले जाते. या footing प्रकारामध्ये संपूर्ण मुख्य भिंतींच्या खाली footing दिलेले असते. जेव्हा मातीची दाब सहन करण्याची क्षमता चान्ली असेल तेव्हा या प्रकारचे footing वापरतात. या प्रकारचे footing बांधत असताना जमिनी मध्ये आवश्यक त्या मापाची चार मारून त्यामध्ये concrete करतात. 

३. Combined Footing 

जेव्हा दोन Column खूप जवळ जवळ असतील तर दोन्हीचे मिळून एकच footing केले जाते त्यास Combined Footing म्हणतात. इमारतीच्या सीमेलगत असणारे column काढताना सुद्द्धा याच प्रकारच्या  footing चा जास्तीत जास्त वापर होताना दिसतो. 

४. Mat or Raft Foundation

जेव्हा संपूर्ण इमारतीचा भर जमिनीवर एकत्र जावा असे अपेक्षित असते, तेव्हा अश्या प्रकारचे footing वापरतात. हे फूरिंग जेव्हा जमिनीची दाब सहन करण्याची क्षमता कमी असेल आणि जमिनीमध्ये पाण्याची पातळी खूप वर असेल अश्या ठिकाणी लाभदायक आहे. 

५. Step Foundation

जेव्हा एकादे बांधकाम हे उताराच्या जमिनीवर असते तेव्हा त्या बांधकामाला आधार देण्यासाठी हे अश्या प्रकारचे Foundation वापरतात.